To, co się dzieje w kazimierskiej synagodze, pokazuje, jak bardzo miejsce to odchodzi od dotychczasowej funkcji sali koncertowej.
Synagoga w Kazimierzu to murowany budynek z połowy XVIII w. Współcześni kazimierzacy doskonale pamiętają seanse w kinie Wisła, które zainstalowano tu po odbudowie ze zniszczeń wojennych. A po jego zamknięciu i przejęciu budynku przez Gminę Wyznaniową Żydowską w Warszawie – nastrojowe koncerty i wystawę przedwojennych zdjęć Kazimierza autorstwa Jerzego Dorysa. Jak się okazuje – to także odchodzi w przeszłość.
Co się dzieje w synagodze?
Odbudowany po wojnie budynek synagogi niewiele zda się pamięta ze swojej religijnej przeszłości. Dawna sala modlitewna została odarta ze swoich zdobień i wyposażenia. Do niedawna tylko ilustracje wskazywały, jak wyglądało jej wnętrze. Teraz powoli to się zmienia. W centrum sali głównej znów stanęło podwyższenie z którego prowadzono modlitwy. Drewnianą bimę, którą wykonano w pobliskiej Bochotnicy, czeka teraz malowanie. I to już w tym tygodniu.
Odnowiony zostanie także portal wejściowy. W trakcie prowadzonych tu prac konserwatorskich udało się bowiem odsłonić ślady jego pierwotnej dekoracji.
-Jakkolwiek znaczna część tynków portalu jest wtórna, to udało się odsłonić oryginalne fragmenty tynków wapienno-piaskowych z pozostałościami wystroju malarskiego – czytamy na profilu Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na Facebooku. – Po wstępnym oczyszczeniu z kilku wtórnych warstw wypraw tynkarskich i malarskich, w partii fryzu ukazał się ornament kwiatowy w postaci nieregularnych czarnych wici z czerwonymi kulkami podmalowywanymi światłocieniowo. W partiach listew podwałkowych oraz w listwie wieńczącej odkryto pozostałości czerwieni; na fragmentach wałków zachowały się reliktowe pozostałości zieleni. Dekoracja w strefie kapitelowej pilastrów jest nieczytelna; pozostałe części pilastrów wykonane zostały w całości przy użyciu nowych tynków.
Prace malarskie także ruszą w tym tygodniu. Ale to nie koniec zmian w synagodze. Na rekonstrukcję czeka także niedawno odsłonięta w ścianie wschodniej synagogi szafa ołtarzowa. Na przedwojennej akwareli widzimy aron-ha-kodesz obramowany kolumnami. Prowadzą do niego niewielkie schodki. Jak dokładnie będzie wyglądało to miejsce w najbliższej przyszłości? Czy wróci też na swoje miejsce legendarny parochet Esterki? Dekoracja jest w fazie projektu.
Zmiany wyglądają obiecująco. Aż chciałoby się zobaczyć odnowione sklepienie, które też słynęło z wzorzystej dekoracji malarskiej. 11 lat temu w kazimierskiej synagodze prowadzono projekt Gwoździec – rekonstrukcja. W jego wyniku powstało przepiękne sklepienie nieistniejącej synagogi z Gwoźdźca, które dziś możemy podziwiać w muzeum Polin w Warszawie. Czy kiedykolwiek będzie szansa na to, byśmy zobaczyli odnowione sklepienie kazimierskiej synagogi?
Co teraz będzie w synagodze po renowacji?
Kiedy dobiegną końca prace w synagodze, w jej odnowionym wnętrzu pojawią się dwie wystawy. Także nowe. Zdjęcia przedwojennego Kazimierza w dużo lepszej rozdzielczości już są gotowe. W przygotowaniu jest wystawa przedwojennych żydowskich paszportów. Projekt też już jest gotowy.
Czytaj także:
W synagodze szykują się zmiany>>>|
Odeszli 81 lat temu>>>
