Strzyga na rozdrożach, a obok Matka Boża.

...czyli otwarcie wystawy etnograficznej w Janowcu.

…czyli otwarcie wystawy etnograficznej w Janowcu.

Kiedyś było inaczej. Często czytam te słowa na forach internetowych, słyszę od ludzi, jak to kiedyś było lepiej. Wszystko wyglądało piękniej. A może my byliśmy po prostu piękni i młodzi. Minione czasy dzieciństwa i młodości, bliskości rodziców i dziadków wspominamy z tek wielkim sentymentem. To dlatego wydają się nam urokliwe i tak mocno chcemy do nich powrócić. Te powroty zapewniają nam często wystawy etnograficzne. Oprowadzając po nich słyszę zawsze ciepłe słowa wspomnień od turystów dorosłych. Dzieci i młodzież natomiast, odkrywają dopiero dziwne, archaiczne i tajemnicze dla nich sprzęty.

Z wielką przyjemnością usłyszałam o otwarciu wystawy etnograficznej w Muzeum Zamek w Janowcu – oddziale kazimierskiego Muzeum Nadwiślańskiego. Już nie mogę się doczekać, kiedy będę miała okazję oprowadzać po niej moich turystów. A teraz zapraszam na nią Państwa.

Wystawa “Życie między dwoma brzegami. Ludowe wierzenia – obrzędy – zwyczaje – praktyki” pokazuje cykl życia od narodzin do śmierci. Życia związanego mocno z porami roku, religią, więc i z rokiem liturgicznym. Życia pełnego wiary w Boga, ale i magii oraz przesądów. Wystawa przenosi nas nad Wisłę, ale i do chłopskiej chaty, gdzie na stole stał święty obrazek, a pod progiem zostawiano strawę dla demonów: strzyg, licha czy południc.

Otwarcie wystawy

Zaproszenie na wystawę

Wystawa otwarta została w spichlerzu z Podlodowa (spichlerz jest częścią zabudowań dworu szlacheckiego, które znajdują się na północ od Zamku Janowiec). W piątek, 3 grudnia 2021, otworzyli ją dyrektor Muzeum Nadwiślańskiego, dr Piotr Kondraciuk i kurator wystawy, Martyna Czerniak.

Ekspozycja jest jednym z efektów projektu “Oj ty rzeko. Etnografia okolic Janowca nad Wisłą w kontekście ludowych wierzeń i zabiegów magicznych”. Projekt finansowany był przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. W ramach projektu prowadzono badania terenowe, konsultacje z ekspertami oraz zbierano wspomnienia mieszkańców Janowca i okolic. Odbyły się także spotkania i warsztaty z depozytariuszkami kultury ludowej. Były to warsztaty wikliniarskie, tkackie, rzeźbiarskie, bukieciarskie oraz z plastyki obrzędowej. We wrześniu bieżącego roku odbyło się sympozjum podsumowujące projekt. W projekt zaangażowani byli pracownicy Muzeum Nadwiślańskiego, Uniwersytetu Marii Curii Skłodowskiej, Ośrodek Brama Grodzka, Gminny Ośrodek Kultury w Janowcu.

– Nie jest to typowa wystawa etnograficzna, jest to wystawa problemowa – mówi dyrektor muzeum – Nasze muzeum zaczyna badać kulturę ludową w tym regionie i to stanie się jednym z ważniejszych działań na terenie Powiśla Lubelskiego.

– Wystawa jest re-aranżacją poprzedniej ekspozycji, która prezentowała gospodarczą i społeczną rolę Wisły w życiu mieszkańców Janowca i okolic. Postanowiliśmy nadać jej nowy wymiar i do codzienności dodaliśmy wierzenia magiczne i związane z nimi praktyki i zabiegi – mówi kurator wystawy Martyna Czerniak.

Zapraszamy na wystawę

Wystawa składa się z dwóch części. Na parterze spichlerza zobaczymy strefę „wiślaną”, gdzie oprócz znanych już eksponatów prezentujących życie nad Wisłą zapoznać możemy się z wierzeniami związanymi z wodą. Są tu święty Jan Nepomucen, Święty Krzysztof i Święta Barbara, ale i demony wodne. Można tu zobaczyć między innymi eksponaty wypożyczone z Muzeum Wsi Radomskiej: figurę św. Jana Nepomucena i obraz „Topielice”.

Na piętrze podążymy przez wnętrza chaty chłopskiej od narodzin, dzieciństwa, życia dorosłego, aż do śmierci. Chcemy, aby wystawa żyła w ciągu roku – mówi Martyna Czerniak – dlatego przewidujemy drobne zmiany w aranżacji np. w trakcie świąt.

Wystawę ożywiają niezwykłe, przyprawiające o gęsią skórkę rysunki Roberta Sawy. Przedstawiają widoki Janowca i obrzędów ludowych oraz magicznych, ale i demony kryjące się w wodzie i mroku.

Wielkim atutem wystawy są nagrania świadków historii z Janowca i Kazimierza. Szczególnie ciekawe są pieśni pogrzebowe w wykonaniu pogrzebowej śpiewaczki z Łaguszowa, pani Janiny Hołysz.

Ja, jako miłośniczka sztuki i kultury ludowej oraz fanka prozy Andrzeja Sapkowskiego czuję się dopieszczona przez oddział Muzeum Nadwiślańskiego Zamek w Janowcu.

Katalog wystawy jest w trakcie przygotowania.

Św. Roch i Matka Boża w trzech świąt.

Witaj
Zapisz się na nasz newsletter

Będziesz otrzymywać informacje o ciekawych wydarzeniach

Nie wysyłamy spamu, nie przekazujemy nikomu adresów email.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *