Rozpoczęły się ferie dla kolejnych województw, w tym, Lubelskiego. Nie wszyscy wyjeżdżają na zimowiska. Warto więc zwiedzać okolicę. Mamy piękne tereny leśne, a w nich ścieżki dydaktyczne, są zabytkowe parki i wiele muzeów. Dziś zachęcamy, aby odwiedzić Janowiec. Jest to wieś i gmina w Powiecie Puławskim, na lewym brzegu Wisły, nieomal vis a vis Kazimierza Dolnego. Maleńki Janowiec pochwalić się może jednym z największych i najciekawszych zamków na Lubelszczyźnie.
UWAGA: zachęcamy do zwiedzania zamku w tym tygodniu, gdyż w dniach od 21 lutego do 4 marca 2022 zamek będzie niedostępny dla zwiedzających (remont kładki nad fosą)
Jak tu dotrzeć?
Do Janowca można dojechać od północy drogą z Góry Puławskiej, od południa drogą na Lipsko. Między Puławami a Janowcem działa połączenie autobusami MZK oraz prywatnym busem. Od maja do października do Janowca można także dotrzeć promem z Kazimierza Dolnego.
Do zamku można dotrzeć od góry – ul. Lubelską, lub od miasteczka. Tu jednak trzeba wspiąć się pod górę, co w zimie może być trudne i niebezpieczne. Dogodne parkingi nieopodal zamku znajdą Państwo przy ul. Lubelskiej (bezpłatny) lub płatny na terenie muzeum.
Zwiedzanie zamku
Muzeum Zamek w Janowcu to oddział Muzeum Nadwiślańskiego. Oprócz zamku można tu zwiedzić zabudowania dworu szlacheckiego.
Zamek zbudowany jest, podobnie jak kazimierski, z białej skały wapiennej wydobywanej na miejscu. obejmuje swoimi murami cypel wzgórza, toteż ma nieregularny kształt. Bastejową twierdzę, na początku XVI wieku, wzniósł Mikołaj Firlej, kasztelan krakowski, hetman wielki koronny, wojewoda lubelski, dyplomata, pan na Dąbrowicy. Zamek rozbudowywany był przez kolejne wieki przez rodzinę Firlejów, potem kolejnych właścicieli: Tarłów i Lubomirskich. Za czasu panowania wnuka Mikołaja, Andrzeja, zamek często odwiedzał zaprzyjaźniony z magnatem poeta, Jan Kochanowski (o którym przeczytać można także TU). Zamek zniszczony został podczas Potopu Szwedzkiego, jednak Lubomirski zamek odbudowali. Zamkowi zaszkodził jednak czas i właściciele, tacy jak Mikołaj Piaskowski, który zamek odkupił od Lubomirskich w końcu wieku XVII. Ani Piaskowski, ani kolejni właściciele o budowlę nie zadbali. Dobry właściciel pojawił się dopiero w latach ’30 XX wieku – był to Leon Kozłowski. Planował odbudowę zamku. Plany jego przerwał okres komunizmu. W 1975 roku Kozłowski sprzedał zamek Muzeum Nadwiślańskiemu.
Mimo mijających lat i tego, że zamek jest zachowaną ruiną, prezentuje się dostojnie. Do zamku wchodzimy przez most nad suchą fosą i budynek bramny. Potężne dziedzińce: Wielki, dostępny dla zwiedzających i zamknięty Dziedziniec Mały otaczają potężne mury zrujnowanych pałaców: Andrzeja Firleja i Tarłów. Odbudowany został Dom Północny, gdzie znajdują się dwie ekspozycje. Na górze – historyczna, na której obejrzeć można między innymi ciekawe, historyczne makiety zamku a w piwnicach ekspozycja prezentująca fajans holenderski.
Piękne widoki czekają na tych, którzy zdecydują się na wspięcie się na trzykondygnacyjne krużganki. Rozpościera się z nich widok na sam zamek i Równinę Radomską, a także kazimierski brzeg i Krowią Wyspę na Wiśle.
W muzealnym sklepiku warto zaopatrzyć się w Legendy Janowieckie, aby przeczytać o złym kucharzu, ukrytym skarbie, a przede wszystkim o zamkowym duchu – Czarnej Damie, pięknej Helenie Lubomirskiej, która nie mogąc żyć bez ukochanego z ludu, rzuciła się z okna zamkowego.
Dwór szlachecki
Na północ od zamku, w parku, znajduje się kolejna część muzeum: zabudowania dworu szlacheckiego. Składają się na nie: dwór, spichlerz, stodoła i dom mieszkalny. We dworze znajduje się urokliwa ekspozycja wnętrz, w spichlerzu natomiast ekspozycja etnograficzna, o której już pisaliśmy w artykule Strzyga na rozdrożach, a obok Matka Boża.
Pod zamkiem
Warto udać się też na spacer po maleńkim miasteczku. Mimo, że Janowiec jest wsią, często mówimy o nim, jako o miasteczku, gdyż historycznie nim był. Prawa miejskie otrzymał w 1537 roku, niestety utracił je w okresie zaborów, w roku 1869. Co prawda w zeszłym roku powstała inicjatywa, aby Janowcowi prawa miejskie przywrócić, ale w trakcie konsultacji społecznych mieszkańcy zadecydowali, że wolą mieszkać na wsi.
Janowiec ma urokliwy, nieregularny układ ulic, z Rynkiem w kształcie rombu. Dominującą nad Rynkiem budowlą jest kościół parafialny św. Stanisława Biskupa i św. Małgorzaty. Jest to świątynia renesansowa, choć najstarsza część kościoła, kaplica św. Anny ma średniowieczny rodowód. W części ołtarzowej kościoła znajduje się jeden z najciekawszych renesansowych nagrobków w Polsce: nagrobek Andrzeja i Barbary Firlejów. Nagrobek wykonał rzeźbiarz królewski Santi Gucci Fiorentino.
Poza sezonem kawę, czy małe co-nieco zatrzymać się można w Rynku w „Serokomli” – to restauracja połączona z piekarnią. Zakupić tu można także pamiątki, wydawnictwa i smaczne przetwory. Nieco dalej, znajdą Państwo nowoczesną restaurację „Czarna Dama”, która zaprasza na obiad, słodkości, ale można tu kupić także mapę turystyczną Janowca.
W sezonie otwarte są jeszcze dwie restauracje – osławiona doskonałymi recenzjami prasowymi Maćkowa Chata oraz przepyszna „Knajpa u Marceli”, przypominająca klimatem przedwojenne ogrodowe restauracje Kazimierza Dolnego.
Dzieje się
Janowiec jest maleńki, ale odbywa się tu wiele imprez, nie tylko lokalnych. Od ponad 10 lat na zamku odbywa się Święto Wina organizowane przez towarzyszenie Winiarzy Małopolskiego Przełomu Wisły, Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym – Oddział Zamek w Janowcu, Gminny Ośrodek Kultury w Janowcu oraz Gmina Janowiec. Janowiec jest też częścią festiwalu filmowego Dwa Brzegi – te dwa brzegi to właśnie Kazimierz i Janowiec. Jeden dzień Pardes Festival – Spotkania z kulturą żydowską odbywa się w Janowcu, aby przypomnieć tutejszą żydowską społeczność. Jest i muzycznie. Jazz rozbrzmiewa podczas koncertów Jazznowca, a w lecie młodzi muzycy grają na terenie zamku i miasteczka w trakcie Janowieckich Interpretacji Muzyki im. Jakuba Walaska – to międzynarodowy mistrzowski kurs muzyczny, który odbywa się w nadwiślańskiej miejscowości od 20 lat.
Godziny otwarcia Muzeum Zamek w Janowcu: TU
Więcej atrakcji na ferie w naszym regionie: Lubelskie na ferie.
