11 listopada 1918 r. w wagonie kolejowym w lesie Compiègne we Francji podpisano rozejm, który – jak się okazało – zakończył I wojnę światową. Jego postanowienia potwierdził podpisany pół roku później traktat wersalski, który oficjalnie ten konflikt światowy sfinalizował.
W Polsce w tym dniu – jak pisze w artykule „Jak to z tym 11 listopada było” dr Krzysztof Kloc na portalu Niepodległa – nie działo się nic. Nic nadzwyczajnego. W Warszawie trwało rozbrajanie niemieckiego okupanta, a przybyły 10 listopada do stolicy Piłsudski otrzymał zwierzchnictwo nad tworzącą się armią polską.
Nic nadzwyczajnego nie działo się także w tym dniu w Kazimierzu. Miejscowa Komenda nr 19 Polskiej Organizacji Wojskowej pod dowództwem szewca i podoficera Karola Kuzioły już 1 listopada 1918r. rozbroiła posterunek wojsk austriackich w Kazimierzu. Kazimierskim peowiakom wystarczyły do tego 1 karabin i 3 pistolety. Przydały się one i następnego dnia, gdy demobilizowano pozostałych w Miasteczku Niemców i Austriaków. Potem kazimierzacy uczestniczyli w podobnych akcjach w Puławach.
Dlaczego 11 listopada?
Jak to się więc stało, że czcimy odzyskanie niepodległości właśnie 11 listopada? Dr Kloc dowodzi, że data ta – ustalona jako święto państwowe znacznie później, bo dopiero w 1926r. po zamachu majowym – była efektem ostrych sporów pomiędzy zwolennikami Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego. Chociaż spierać się w zasadzie nie było powodu, bo jak pisze Stanisław Cat-Mackiewicz, obie orientacje – antyrosyjska Piłsudskiego i antyniemiecka Dmowskiego – w równej mierze przyczyniły się do odzyskania przez Polaków własnego państwa.
Spierać się jednak było o co. I w tym sporze wygrał obóz piłsudczyków, skoro dwa lata po śmierci Marszałka w ustawie sejmowej z 23 kwietnia 1937 r. zapisano, że „11 listopada, jako rocznica odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego i jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Narodu w walkach o wolność Ojczyzny – jest uroczystym świętem niepodległości”.
Czytaj także:
