„Atlas historyczny miast polskich” wydawany jest z inicjatywy i pod patronatem Międzynarodowej Komisji Historii Miast (The International Commission for the History of Towns). Jego historia zaczęła się w Wiedniu w 1965 roku.
Zasady wydawnicze
Komisja wypracowała zasady, zgodnie z którymi, atlasy narodowe powinny być wydawane jako odrębne zeszyty poświęcone poszczególnym miastom.
Materiały z atlasów można wykorzystywać dla celów urbanistycznych, ochrony konserwatorski i środowiska, do celów dydaktycznych oraz do popularyzacji wiedzy o historii miejscowości.
Każdy zeszyt musi mieć mapę z epoki przedprzemysłowej , współczesną mapa miasta, historyczną mapę regionu i mapę rozwoju przestrzennego miasta. Dodatkowo pojawić się mogą mapy tematyczne, reprodukcje szkiców i obrazów miast. Oprócz części wizualnej w opracowaniu pojawić się musi historia miasta z opisem rozwoju przestrzennego i wyników badań urbanistycznych.
Dotychczas pod patronatem Międzynarodowej Komisji Historii Miast ukazały się atlasy ponad 530 miast z 18 krajów Europy. Kiedy popatrzymy na mapę Polski, na której zaznaczone są miejscowości posiadające swoje atlasy historyczne, wschodnia część naszego kraju jest bardzo zaniedbana.
Atlasy w Polsce
W Polsce pionierem projektu był, nieżyjący już profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Antoni Czacharowski. Później prace prowadziły zespoły odpowiednie opracowywanym regionom: wrocławski i krakowski. Do chwili obecnej opublikowano atlasy ponad czterdziestu miast. Są to miedzy innymi: Zamość, Sandomierz, Kraków, Wieliczka i Toruń. Dotychczasowe wydawnictwa znajdą Państwo TU.
Kilka dni temu Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej lubelskiego UMCSu pochwalił się swoim sukcesem. W konkursie Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, w module „Dziedzictwo narodowe”, jednym z projektów jest projekt UMCS. Projekt zgłosił międzywydziałowy zespół kartografów i historyków, i nosi on tytuł „Atlas Historyczny Miast Polskich: Kazimierz Dolny, Puławy, Wąwolnica”. UMCS otrzymał na jego stworzenie prawie milion złotych. Zadanie mają trudne, ze względu na historię tego regionu i trudne czasy zaborów, mające wpływ na zachowanie historycznych dokumentów.
Pełna lista atlasów miast https://www.ria.ie/research-projects/irish-historic-towns-atlas/european-project)
